Energieprijzen
Eind jaren negentig werden de markten voor elektriciteitsopwekking gescheiden van de netbeheerders. Deze ‘liberalisering’ van de energiemarkt heeft geleid tot concurrentie in de elektriciteitsopwekking. Deze concurrentie maakt nu een snelle transitie naar groene energie mogelijk en heeft de afgelopen jaren voor onrust gezorgd door de negatieve energieprijzen.
De grote kolencentrales reageren te traag op schommelingen in de vraag die met name bij harde wind en/of heldere zon (veel aanbod) op zondagmiddag (weinig vraag), waardoor de prijzen op de groothandelsmarkt vele uren negatief werden. Ja, de producent van de elektriciteit betaalt dan de verbruiker van de elektriciteit. Alsof je naar de pomp rijdt, je auto vol tankt, en er dan geld bij krijgt van de pomphouder. De politiek vond een oplossing voor dit ‘probleem’ door gewoon de groene stroomproducenten niet te betalen tijdens negatieve uren… niet te geloven? Nou, het is echt waar (maar dat laten we voor een andere dag).
Er is een tikkende tijdbom in het hart van onze samenleving…
De negatieve prijzen staan al jaren in het middelpunt van de belangstelling. Maar er is iets veranderd. Wat achtergrondinformatie: de gemiddelde groothandelsprijs over de afgelopen 10 jaar was ca.€ 40/MWh. De prijs voor consumenten ligt tussen de 5x en 7x dit bedrag (25-35ct/kWh) aangezien transportkosten, belastingen en winstmarges erbij worden opgeteld. Sommige van deze toevoegingen zijn vaste add-ons, andere zijn multipliers.
Kijk nu eens naar deze grafiek:
De grafiek toont de beursprijzen voor elektriciteit voor 2021. De prijs voor elektriciteit gaat door het dak. Reeds in november was het gemiddelde € 180/MWh: een stijging van 450% tov het lang-jarige gemiddelde. En het einde van de stijgende prijzen is nog niet in zicht. Op 14 december brak de prijs door de grens van €400/MWh.
De oorzaak van de extreme prijzen is een combinatie van meerdere factoren die bij elkaar komen. Duitsland sluit kerncentrales, Rusland levert niet de gevraagde hoeveelheid gas, de natuur levert een herfst met uitzonderlijk weinig wind, de zonnestraling in 2021 is ondermaats en het besluit van Europa om de waarde van CO2-emissievergunningen te verhogen.
…en niemand let op
Of steekt als n struisvogel zijn hoofd in t zand. Vooralsnog kunnen de energieretailers de (voor hen) extra inkoopkosten niet (volledig) doorberekenen aan de consumenten vanwege (onder meer) wetten ter bescherming van de consument. Nogal wat kanttekeningen in deze zin maar de kern is waar. Door deze situatie zijn al verschillende kleinere energieretailers in Europa failliet gegaan[i]. Geen enkele energieretailer is in staat deze situatie voor onbepaalde tijd vol te houden. Iets moet er gebeuren. Een hele verkoopprijs van € 400/MWh zou een consumentenprijs van meer dan € 0,60/kWh impliceren. De gemiddelde kosten voor een gezin zouden omhoogschieten naar maar liefst € 3.600 per jaar. Dat gaat niet gebeuren, want dat zou politieke zelfmoord zijn.
Wie wint er?
Natuurlijk is er bij elke marktomstandigheden een winnaar. In dit geval zijn er 2 winnaars:
Netbeheerders die groene stroom tegen een vast vergoeding krijgen
- De meeste PV-systemen ontvangen van hun netbeheerder een vaste vergoeding voor hun geproduceerde groene stroom. Dit was vroeger een hogere waarde de markt. De netbeheerder werd door de overheid gecompenseerd voor deze te hoge prijs.
- Momenteel betaalt deze netbeheerder de beheerder van de installatie die zelfde prijs, maar brengt vervolgens de energie naar de markt en incasseert de winst zonder enig risico.
Producenten van groene energie met direct marketing
- Sommige eigenaren van PV-installaties hebben geen vast teruglevertarief. Ze hebben alleen een door de overheid gegarandeerd minimum. Dat betekent dat ze hun energie eerst op de groothandelsmarkt moeten verkopen en een vergoeding krijgen als deze waarde onder het gegarandeerde minimum komt. Voor sommige exploitanten is deze regeling een wettelijke verplichting waartegen ze jarenlang hebben geklaagd, maar nu strijken ze enorme winsten op (bijvoorbeeld een gegarandeerd minimum van 9 ct/kWh die nu wordt verkocht tegen 18 ct/kWh…).
- Alle exploitanten van PV-installaties die momenteel in het vaste teruglevertarief zitten, hebben de keuze om vrijwillig over te gaan tot direct marketing en die gratis winst ook te innen.
Geïnteresseerd?
Wil je meer weten? Neem contacten ons op.